De gezonde en de zieke knie
Het kniegewricht bestaat uit 2 botdelen, het scheenbeen en het dijbeen. De uiteinden daarvan zijn bedekt met een laagje kraakbeen, zodat de knie soepel beweegt. Deze kraakbeenlaag is elastisch en kan schokken en stoten opvangen. De knie wordt beschermd door spieren en gewrichtsbanden. Door deze constructie kan men vrij bewegen.
Als een kniegewricht ernstig beschadigd of versleten is, veroorzaakt dit pijn wanneer de 2 botdelen over elkaar schuren. Het kraakbeen brokkelt af en er is een aanleiding tot ontstekingsreactie met vochtproductie. Hierdoor gaat de knie zwellen. Het resultaat is pijn en stramheid.
De oorzaken
Er zijn verschillende afwijkingen die slijtage van het kniegewricht kunnen veroorzaken:
- kraakbeen- en stofwisselingsziekten,
- kraakbeenbeschadiging door een fractuur,
- wegname van de meniscus verhoogt de kans op slijtage,
- reuma kan ook het kraakbeen aantasten
- oorzaak is soms onduidelijk (vroegtijdige artrose door genetische aanleg)
- asafwijkingen: O- of X-benen
Het kniegewricht kan soms zo ernstig beschadigd zijn, dat vervanging door een knieprothese noodzakelijk is.
De klachten
- Bij een beschadigde of versleten knie treedt pijn meestal op bij wandelen, (trap)lopen en langdurig staan. Ook startpijn komt voor en nachtelijke pijn kan u ’s nachts wakker houden
- Fietsen levert doorgaans het minste klachten op.
- In een ver gevorderd stadium treedt verstijving op en ontstaat er een bewegingsbeperking waardoor strekking of buiging van de knie moeilijk wordt.
- Ook kan zich een X- of O-beenstand ontwikkelen, waarbij de knie in toenemende mate moe en instabiel aanvoelt.
Onderzoek en diagnose
- Uw medische voorgeschiedenis bestaat onder andere uit vragen over de kniepijn, medicatie, ongevallen, infecties en stollingsstoornissen.
- Het onderzoek beoordeelt de beweeglijkheid, de stabiliteit en de misvorming van de knie. U moet ook tonen hoe u kan gaan.
- De radiografie toont de slijtage en de misvorming van de knie.
Eventueel kan men een kijkoperatie uitvoeren om de ernst van de aandoening vast te stellen en de knie wat ‘bij te werken’ indien de arts oordeelt dat dit u een tijdelijk voordeel kan opleveren.
Bij de beslissing om een knieprothese te plaatsen is uw oordeel doorslaggevend. U moet uiteindelijk zelf bepalen of u aan de operatie toe bent.
Wie is kandidaat voor een totale knievervanging?
Totale knievervangingen worden meestal uitgevoerd bij mensen die leiden aan ernstige artrose. De meeste patiënten die een knieprothese hebben, zijn meestal ouder dan 55 jaar. De omstandigheden verschillen soms, maar algemeen wordt een totale knieprothese voorgesteld indien u aan meerdere van de volgende punten beantwoordt: d.i. als:
U dagelijks pijn hebt.- Uw pijn zo erg is dat hij u weerhoudt van het werk en de ontspanning, maar ook van de normale activiteiten van het dagelijkse leven.
- U stijfheid hebt op uw knie die u hindert in uw normale activiteiten.
- U onstabiliteit ervaart van uw knie.
- U voldoende misvorming hebt (X- of O-benen).
- Alle delen van de knie slijtage vertonen.